Trustsector onder druk: Wat zijn de uitdagingen en kansen?

Home › Blog › Trustsector onder druk: Wat zijn de uitdagingen en kansen?

De trustsector in Nederland is de laatste jaren in opspraak geraakt vanwege zorgen over integriteit en betrokkenheid bij financieel-economische criminaliteit. Dit heeft geleid tot de introductie van de Wet toezicht trustkantoren 2018 (Wtt 2018) op 1 januari 2019, die strengere eisen voor trustkantoren en intensiever toezicht door De Nederlandse Bank (DNB) bevat.

Naast dat deze wet concreet een aantal problemen oplost, zorgt het tegelijkertijd voor nieuwe uitdagingen, maar ook kansen. Zo zijn er aanpassingen nodig in de interne bedrijfsvoering. Ook gaat technologie een grotere rol spelen bij zowel de toezichthouder als de trustkantoren. Daarnaast ligt de nadruk op bevorderen van transparantie en integriteit. In deze blog werpt Jeroen van der Linde, Consultant bij FITZ Compliance, een blik op de toekomst.

Uitdagingen en ontwikkelingen in de trustsector

Proactieve houding gevraagd van trustkantoren

De rol van trustkantoren als poortwachters in het financiële systeem vereist een proactieve houding ten aanzien van risicomanagement en het stimuleren van een cultuur waarin integriteit voorop staat. Dit betekent dat trustkantoren moeten investeren in de opleiding van hun medewerkers, het ontwikkelen van betrouwbare interne controlesystemen en het uitvoeren van regelmatige risicoanalyses.

DNB heeft de afgelopen jaren meerdere keren handhavend moeten optreden door maatregelen in te stellen, waarbij de oorzaak voornamelijk te vinden is in onvoldoende cliëntenonderzoek bij het verlenen van trustdiensten. Zo hebben trustkantoor Intertrust (Netherlands B.V.) op 10 januari 2024 een boete van 2,5 miljoen euro en trustkantoor Pan-Invest B.V. op 13 maart 2024 een boete van € 467.180,- opgelegd gekregen.

Zie: https://www.dnb.nl/nieuws-voor-de-sector/handhavingsmaatregel-2024/boete-voor-trustkantoor-intertrust-netherlands-wegens-onvoldoende-clientenonderzoek/ en https://www.dnb.nl/nieuws-voor-de-sector/handhavingsmaatregel-2024/boete-voor-trustkantoor-pan-invest-wegens-onvoldoende-clientenonderzoek/

Integratie ESG is van belang voor continuïteit

Trustkantoren worden aangemoedigd om ESG-criteria (Environmental, Social, Governance) te integreren in hun bedrijfsvoering, wat niet alleen bijdraagt aan de bredere maatschappelijke doelstellingen, maar ook het risico op reputatieschade kan verminderen. Het meenemen van duurzaamheidsaspecten wordt gezien als een strategische pijler voor groei op de lange termijn.

Technologische innovaties van processen en systemen

DNB zal meer gebruik maken van moderne data-analysetechnieken om risico's vroegtijdig te signaleren en effectief in te grijpen. Trustkantoren zullen hierdoor meer informatie moeten aanleveren over hun cliënten en transacties. Dit stelt hen voor de uitdaging om hun IT-systemen en databeheer verder te professionaliseren om aan de eisen van DNB te kunnen voldoen.

Strenge regelgeving zorgt voor marktverschuivingen

De verhoogde eisen vanuit de Wtt 2018 hebben de administratieve lasten en de kosten voor trustkantoren aanzienlijk verhoogd. Dit heeft ertoe geleid dat kleinere kantoren hun activiteiten hebben moeten staken of zijn opgegaan in grotere ondernemingen. Hierdoor blijft het aantal vergunninghoudende trustkantoren in Nederland dalen. Voor de overblijvende kantoren biedt het een kans om hun integriteit en transparantie te versterken, wat het vertrouwen in de sector vergroot.

Misbruik trustdienstverlening neemt toe

Terwijl het aantal vergunninghoudende trustkantoren daalt, stijgt het aantal partijen dat zich bezighoudt met het verlenen van één of enkele trustdiensten, het zogenaamde ‘opknippen van trustdienstverlening’. In de National Risk Assessment (NRA) Witwassen 2023 wordt dit fenomeen als grootste witwasdreiging gezien binnen de trustsector. Door het opknippen van trustdienstverlening, waarbij bijvoorbeeld het leveren van een postadres (domicilieverlening) en andere bijkomende werkzaamheden losgekoppeld worden, vervalt voor deze partijen de verplichting om te beschikken over een vergunning, en vallen ze niet onder de Wtt 2018 en het daarbij behorende DNB-toezicht. Dit biedt kansen voor criminelen om trustdienstverlening te misbruiken voor witwassen.

Risico-gebaseerde aanpak maakt trustkantoren wendbaar

Ten slotte maakt een meer risico-gebaseerde aanpak de bestrijding van witwassen in Nederland efficiënter en effectiever. Minder doen waar het kan (lage risico’s) en meer doen waar nodig (hoge risico’s). Dit betekent bijvoorbeeld dat trustkantoren meer aandacht moeten besteden aan cliënten uit risicolanden of aan complexe transacties die moeilijk te begrijpen zijn. Het toezicht wordt daarmee ook efficiënter en effectiever. Deze risico-gebaseerde benadering zorgt ervoor dat middelen worden ingezet waar ze het meest nodig zijn, en dat trustkantoren flexibeler kunnen reageren op veranderende omstandigheden en nieuwe dreigingen. Daarnaast biedt het een commercieel voordeel dat internationale ondernemingen (makkelijker) voor Nederland zullen (blijven) kiezen.

Samenwerking cruciaal in aanpak financieel-economische criminaliteit

Partijen als DNB en het Anti Money Laundering Centre (AMLC) benadrukken het belang van samenwerking en informatie-uitwisseling, zowel binnen de sector als met externe partijen, om de risico's die de trustsector met zich meebrengt te beheersen.

Daarnaast is effectieve handhaving en internationale samenwerking noodzakelijk. Aangezien veel truststructuren activiteiten buiten de landsgrenzen hebben, is het belangrijk dat Nederland samenwerkt met buitenlandse financiële instellingen, toezichthouders en wethandhavingsinstanties om informatie te delen over mogelijke risico's en om gezamenlijk op te treden tegen grensoverschrijdende financiële misdrijven. Dit betekent voor de trustsector dat zij zich niet alleen moeten richten op naleving van nationale wetgeving, maar ook rekening moeten houden met internationale wetgeving.

Conclusie

Samenvattend speelt de trustsector een aanzienlijke rol in de bescherming van de financiële integriteit in Nederland, maar staat het ook voor uitdagingen. Terwijl strikte regelgeving en toezicht essentieel zijn om misbruik te voorkomen, moeten deze maatregelen zorgvuldig worden afgewogen om te voorkomen dat ze onbedoeld bijdragen aan de groei van ongewenste (illegale) activiteiten. 

Waar je uitdaging ook ligt, bij FITZ hebben we altijd een professional die je verder kan helpen.

Bekijk onze expertises

Bronnen

Meer blogs