Op dinsdagavond 21 oktober 2025 vond in het Beatrix Theater in Utrecht Het Grote Zorgdebat plaats. Kandidaat-Kamerleden van CDA, D66, GroenLinks-PvdA, PVV, SP en VVD gingen met elkaar in debat over de toekomst van de Nederlandse gezondheidszorg.
Het Grote Zorgdebat is hét moment waarop de gezondheidszorg in volle breedte op de politieke agenda staat. In verkiezingstijd komt het onderwerp vaker voorbij, maar vaak slechts als bijzaak. Dit debat, georganiseerd door maar liefst 23 zorgorganisaties, brengt de zorg centraal in beeld. Met toenemende personeelstekorten, hoge werkdruk en een vergrijzende samenleving wordt het steeds urgenter dat zorg een speerpunt wordt in het politieke debat.
Werkplezier terug in de zorg
De tekorten aan zorgpersoneel lopen volgens prognoses op tot 266.000 in 2034. Over de oorzaken en mogelijke oplossingen waren de partijen opvallend eensgezind: de administratiedruk moet omlaag en zorgprofessionals verdienen meer regie over hun werk.
CDA wil minder regels en meer samenwerking tussen zorgverleners, met publieke waarden als uitgangspunt. Betere gegevensdeling tussen zorginstellingen ziet de partij als een belangrijke eerste stap.
D66 sluit zich daarbij aan, maar legt de nadruk op kwaliteit. Het basispakket moet flexibel blijven en meebewegen met de praktijk. Volgens de partij ligt de grootste uitdaging niet in de instroom, maar juist in de uitstroom van zorgprofessionals.
GroenLinks-PvdA pleit voor betere arbeidsvoorwaarden, waaronder hogere salarissen voor lage en middeninkomens, om het vak aantrekkelijker te maken.
VVD ziet ook het belang van minder administratie en meer vertrouwen in zorgverleners, maar wil het basispakket bevriezen om de zorgkosten beheersbaar te houden.
PVV en SP zijn kritisch op het huidige stelsel. De PVV wil managementlagen schrappen en zorgverleners meer zeggenschap geven. De SP vindt het zorgstelsel te complex en te veel gericht op kosten en concurrentie.
Waar begint een gezond Nederland?
D66, GroenLinks-PvdA en CDA zijn het met elkaar eens: gezondheid begint bij preventie.
CDA stelt dat ‘voorkomen beter is dan genezen’ en wil mensen ondersteunen bij een gezonde leefstijl en meer beweging.
D66 wil toewerken naar “de gezondste generatie ooit” door gezond gedrag makkelijker te maken.
GroenLinks-PvdA koppelt gezondheid aan leefomgeving: gezonde buurten, groene ruimtes en sportvoorzieningen moeten gezondheidsverschillen verkleinen.
SP deelt dat standpunt en benadrukt dat gezondheid niet mag afhangen van inkomen of woonplaats. De partij wil het zorgstelsel vervangen door een nationaal zorgfonds zonder winstoogmerk.
VVD en PVV leggen minder nadruk op preventie. De VVD focust op efficiëntie en betaalbaarheid; de PVV wil vooral dat zorg goed, dichtbij en betaalbaar is, met extra aandacht voor ouderen en kwetsbaren.
Toegankelijkheid van de zorg
Hoe zorgen we voor tijdige toegang, betaalbaarheid en kwaliteit? Hier lopen de meningen uiteen.
SP, GroenLinks-PvdA en PVV willen het eigen risico afschaffen of verlagen. Ze pleiten ook voor uitbreiding van het basispakket en meer regionale zorg.
CDA en D66 leggen de nadruk op sterke eerstelijnszorg en regionale samenwerking. Huisartsen en wijkverpleging zijn volgens hen cruciaal voor toegankelijke zorg.
VVD richt zich op doelmatigheid en het verminderen van bureaucratie. Marktwerking ziet de partij niet als probleem, maar als stimulans voor kwaliteit en innovatie.
Conclusie
Ondanks ideologische verschillen is er één duidelijke gemene deler: de zorg moet menselijker, toegankelijker en toekomstbestendig worden. Vrijwel alle partijen erkennen dat de werkdruk te hoog is, dat zorgverleners meer vertrouwen verdienen en dat preventie essentieel is.
De weg daarheen verschilt:
Linkse partijen (SP, GroenLinks-PvdA) én de PVV kiezen voor betaalbaarheid, minder marktwerking en solidariteit.
CDA en D66 zetten in op samenwerking en digitalisering.
VVD vertrouwt op efficiëntie en innovatie via marktwerking.
Wat ze gemeen hebben, is het besef dat de zorg op een kantelpunt staat. Of de beloften ook realiteit worden, zal afhangen van echte samenwerking tussen politiek en praktijk.
Samen bouwen aan betere zorg? FITZ helpt organisaties met slimme bedrijfsvoering en betrokken professionals.
Ruben Petri
Domein Directeur - FITZ Zorg