“Of het nou gaat om bestaanszekerheid, zorg of geld in de portemonnee, of het beschikbaar zijn van voldoende woningen, onze ambitie is groot” – is een quote afkomstig uit het hoofdlijnenakkoord 2024-2028 dat op 16 mei 2024 gepubliceerd werd. Het nieuwe regeerakkoord heeft aanzienlijke veranderingen geïntroduceerd die de zorgsector zullen beïnvloeden. Vanuit Fitz Zorg is gekeken naar de implicaties van de nieuwe plannen op de gezondheidzorg. In onderstaande blog bespreken we een aantal belangrijke implicaties van het regeerakkoord op de bedrijfsvoering van de zorg.
Een decentraal elektronisch patiëntendossier & gegevensuitwisseling
Het nieuwe regeerakkoord benadrukt het belang van een decentraal elektronisch patiëntendossier (EPD), waarbij gegevens onderling uitgewisseld kunnen worden, als een belangrijke pijler voor de modernisering van de gezondheidszorg. Wat een “decentraal vormgegeven EPD” precies inhoudt wordt niet nader toegelicht in het hoofdlijnenakkoord.
Het beoogde doel rondom gegevensuitwisseling is dat zorgverleners over de juiste informatie op het juiste moment kunnen beschikken, wat essentieel is voor het leveren van kwalitatief goede zorg. Gegevensuitwisseling dient voor minimale administratieve lasten te zorgen waarbij er rekening gehouden moet worden met privacy wet- en regelgeving, zoals de AVG, en juiste informatiebeveiliging. dat zorgverleners gegevens uit kunnen wisselen met minimale administratieve lasten, terwijl de privacy wet- en regelgeving, zoals de AVG, wordt nageleefd.
Wij erkennen de noodzaak om de administratieve lasten bij gegevensuitwisseling te verminderen. Vrijwel alle zorginstellingen zijn momenteel nog tijd en capaciteit kwijt aan het handmatig overzetten van (patiënt)gegevens van het ene systeem naar het andere systeem. Het is echter de vraag in hoeverre het genoemde speerpunt zal leiden tot andere of betere uitkomsten dan die al zijn vastgelegd in de aankomende European Health Data Space (EHDS) regelgeving en de Wet Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg (WEGIZ). De WEGIZ bepaalt bijvoorbeeld al welke gegevens digitaal uitgewisseld moeten worden en welke eisen er gesteld worden aan taal en techniek (voor meer informatie zie: https://fitz.nl/markten-expertises/zorg/wegiz-factsheet).
Daarnaast is er nog veel onduidelijkheid over wat er verstaan wordt onder een dergelijk decentraal vormgegeven EPD en wat daarvan de impact is op de zorgorganisaties. Mogelijke risico’s die kunnen worden gesignaleerd hebben raakvlakken met privacy (juiste en volledige gegevens) en het beheer van de gegevensuitwisseling (wie is daar verantwoordelijk voor?). Verder roept het vragen op omtrent wie dit EPD zal gaan ontwikkelen/beheren, waar de verantwoordelijkheid ligt en hoe de ontwikkeling op basis van wensen en eisen aangepakt wordt
Digitalisering
Eén van de andere doelen in het regeerakkoord betreft “Het aanpakken van personeelskrapte …. door beperking van regeldruk en van administratieve lasten, bijvoorbeeld door meer innovaties.”
Hiervoor zijn een aantal ontwikkelingen in het zorglandschap die daar goed op aansluiten. Zo is met het Integraal Zorgakkoord (IZA) al gestart om de zorg in de toekomst goed, toegankelijk en betaalbaar te houden.
Daarnaast zal er binnen de zorginstellingen meer nadruk komen te liggen op procesverbetering en automatisering waarbij de volgende doelen worden nagestreefd:
• Hogere productiviteit door automatiseren repetitieve taken en optimaliseren workflows;
• Nauwkeurigheid door het minimaliseren van menselijke fouten en verzekeren consistente resultaten;
• Het besparen van tijd & kosten doordat er minder menselijke uren nodig zijn voor repetitieve taken.
Ook zijn er al volop initiatieven voor het inzetten van AI-oplossingen, zoals het voorspellen van no-shows of spraak gestuurd rapporteren. Het zorgaanbod is volop in ontwikkeling, met de integratie van digitale zorg, zoals bijvoorbeeld het aanbieden van laagdrempelige (triage)gesprekken voor mensen op wachtlijsten.
Initiatieven en kansen genoeg, maar er zijn echter ook belangrijke voorwaarden die nog niet genoemd worden in het coalitieakkoord. De regeldruk en administratieve lasten moeten omlaag, maar er wordt nog niets gezegd over het reduceren van verantwoordingsdrang vanuit het sociaal domein en zorgverzekeraars of uniformiteit in bekostigingsafspraken tussen het sociaal domein en zorginstellingen. Ook wordt ervan uitgegaan dat het IZA succesvol is en kostenbesparingen op gaat leveren, echter is het effect van het IZA momenteel nog erg onzeker.
Verder moet er ook worden geïnvesteerd in het opleiden, stimuleren en ondersteunen van zorgpersoneel, zodat zij volledig kunnen profiteren van de mogelijkheden en kansen die digitalisering biedt.
Afstemming zorgwetten
Daarnaast introduceert het regeerakkoord belangrijke veranderingen in de zorgsector, waarbij de optimalisatie van zorgverlening op de lange termijn centraal staat. Dit omvat het organiseren van de zorg op de best mogelijke locaties en het nauwkeurig afstemmen van wet- en regelgeving, zoals de Wet Langdurige Zorg (WLZ), Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), Jeugdwet (JW) en Zorgverzekeringswet (ZVW).
Het doel is om deze wetten beter op elkaar af te stemmen, waardoor de samenwerking tussen zorginstellingen wordt bevorderd en de administratieve lasten verminderen. Hierdoor zouden zorgverleners meer tijd moeten hebben om zich te richten op directe zorgverlening, wat naar verwachting zal leiden tot een efficiëntere zorgketen.
Veranderingen in wet- en regelgeving kunnen een domino-effect veroorzaken, waarbij zorginstellingen belangrijke informatie over naleving en financiering missen. Het is van essentieel belang dat elke zorgverlener op de hoogte is van de juiste richtlijnen om de best mogelijke zorg te bieden. Ze moeten niet alleen aan de wettelijke eisen voldoen, maar ook streven naar de hoogste kwaliteit van zorg. Dit vraagt niet alleen om een grondige kennis van de regels, maar ook om flexibiliteit en innovatie om te kunnen anticiperen op veranderingen. Maar hoe kunnen we ervoor zorgen dat deze kennis behouden blijft? Het antwoord ligt in samenwerking, waarbij specialisten op het gebied van wet- en regelgeving en kennis van het optimaliseren van de zorgadministratie een belangrijke rol kunnen spelen bij het vormgeven hiervan.
Het is aan ons
Hoewel het regeerakkoord de nodige veranderingen belooft door te voeren, blijft de concrete invulling hiervan nog vaag. Dit roept vragen op over de impact van deze veranderingen en hoe we hierop kunnen anticiperen. Het is aan ons om vooruit te denken, de impact op zorginstellingen te begrijpen en hierop adequaat te reageren.